De Staat van het Onderwijs 2018

11 april 2018
Onderwijsverslag: De Staat van het Onderwijs 2016/2017

Elk jaar publiceert de Inspectie van het Onderwijs het rapport De Staat van het Onderwijs. Dit biedt een overzicht van de trends en ontwikkelingen in het onderwijs. Burgerschap en sociale veiligheid komen in dit rapport ook aan de orde.

Scholen spannen zich in om leerlingen een veilige omgeving te bieden. Voor het primair en voortgezet onderwijs is dit vastgelegd in de Wet veiligheid op school.

Monitoringsgegevens veel po- en vo-scholen nog niet binnen

Hoe het gesteld is met de sociale veiligheid, laten scholen in het primair en voortgezet onderwijs zien met de jaarlijkse monitoring van de veiligheidsbeleving van leerlingen. Veel scholen hebben de monitoringsgegevens nog niet aan de Onderwijsinspectie ter beschikking gesteld, hoewel dit wel verplicht is. Daardoor heeft de Inspectie van het Onderwijs geen compleet beeld van de veiligheidsbeleving van leerlingen op scholen. De Onderwijsinspectie spreekt scholen die op dit punt in gebreke blijven hierop aan.

Leerlingen voelen zich veilig

Uit onderzoek blijkt dat de meeste leerlingen zich veilig voelen op school. Wel geeft 10% van de leerlingen op de basisschool en 8% van de leerlingen op het voortgezet onderwijs aan te worden gepest. De Onderwijsinspectie wijst op de verschillen in veiligheidsbeleving tussen scholen; een adequaat veiligheidsbeleid, dat past bij de actuele situatie op de school, is dus belangrijk.

Stichting School & Veiligheid biedt veel informatie over hoe scholen aan de slag kunnen met sociale veiligheid. Borgen van sociale veiligheid houdt in dat de school datgene doet wat nodig is om structureel te werken aan het bevorderen van een veilig schoolklimaat. Hierbij hoort ook het voorbereid zijn op en het voorkomen van mogelijke onveilige situaties en incidenten en die zo veel mogelijk te voorkomen.

Burgerschapsonderwijs stagneert

Eerder rapporteerde de Inspectie van het Onderwijs al dat het burgerschapsonderwijs stagneert op het primair, voortgezet, speciaal en middelbaar beroepsonderwijs. In De Staat van het Onderwijs wordt dit onderstreept.

Hoewel scholen bevordering van burgerschap belangrijk vinden en daar ook aandacht aan schenken, is verbetering van de kwaliteit nodig. Het onderwijs is bijvoorbeeld weinig planmatig, duidelijke leerdoelen ontbreken en scholen hebben over het algemeen weinig of geen inzicht in wat leerlingen leren.

Wanneer er een sociaal veilig klimaat is, kan er geleerd worden. Precies op dat punt raken sociale veiligheid en burgerschap elkaar. Op de website van Stichting School & Veiligheid staan tal van lesmethodes die scholen kunnen gebruiken bij burgerschapsonderwijs.

De Stem van de Leerling

Naast het rapport De Staat van het Onderwijs, is ook De Stem van de Leerling verschenen. Het magazine is een verzameling reacties van leerlingen en studenten op onder meer vraagstukken uit De Staat. Hoe kijken willekeurige leerlingen aan tegen het onderwijs? Wat willen ze later worden en hoe denken ze dat hun school helpt om dat doel te bereiken? En wat zou er in hun ogen misschien anders mogen? De Onderwijsinspectie vroeg het aan een aantal leerlingen en studenten, van 4 tot 21 jaar, uit alle delen van het land, van allerlei soorten scholen en opleidingen.

Downloaden