Primair Onderwijs
Voortgezet Onderwijs
MBO
Creëer een sociaal veilige sfeer op school
School & Veiligheid herkent het beeld dat het onderzoek ‘Digitale Veiligheid & Criminaliteit’ oproept. Het CBS presenteerde dit op 10 januari. Uit het rapport blijkt onder meer dat homo- en biseksuele jongeren en meisjes vaker te maken hadden met online incidenten. Bijna de helft van de betrokken jongeren had hier emotioneel last van.
Aangezien een gevoel van (on)veiligheid van invloed is op de ontwikkeling en leerprestaties van leerlingen, is dit een onderwerp dat veel scholen – terecht – hoog op de agenda hebben staan. School & Veiligheid ondersteunt daarin.
Aan het onderzoek (dat werd uitgezet in het najaar van 2018) deden ruim 38 duizend personen mee. Een van de vragenblokken ging over interpersoonlijke incidenten. Internetgebruikers werd gevraagd of ze de afgelopen twaalf maanden wel eens last hadden gehad van laster (online roddels, getreiter, pesten), stalking (herhaaldelijk lastigvallen) of bedreiging.
Hieruit bleek dat 5,3 procent van de 12- tot 25-jarige internetgebruikers in 2018 naar eigen zeggen wel eens online was gepest, gestalkt of bedreigd. Dat zijn ruim 140 duizend jongeren. Meisjes hadden hier bijna twee keer zo vaak mee te maken dan jongens (7,1 procent tegen 3,6 procent).
Van de homo- of biseksuele jongeren kreeg 11,4 procent te maken met online incidenten. Dat is ruim twee keer zo vaak als heteroseksuele jongeren. Met name seksueel getinte incidenten werden door homo- of biseksuele jongeren vaker gerapporteerd (5,3 procent) dan door heteroseksuele jongeren (1,6 procent).
Van de jongeren die te maken kregen met online incidenten voelde 43,4 procent na het laatste incident de emotionele gevolgen. Zij dachten er regelmatig aan terug, sliepen er slecht van of waren er erg boos over. (Bron: CBS)
Stichting School & Veiligheid herkent dat scholen zoeken naar handvatten om op een goede manier om te gaan met het online gedrag van hun leerlingen. Maar zij ervaren het als bijzonder problematisch als leerlingen online over elkaars grenzen gaan. Scholen willen dit gedrag het liefst voorkomen.
Want als jongeren veel online gepest worden, heeft dat negatieve gevolgen voor hun ontwikkeling tot gezonde en evenwichtige volwassenen. Ook al vindt online gedrag vaak buiten de schoolmuren plaats; zij zien dat het een doorwerking heeft in de dagelijkse dynamiek in de klas. Het CBS-rapport bevestigt de emotionele gevolgen van online incidenten. Het welbevinden van leerlingen en het gevoel van veilig-zijn-tussen-medeleerlingen wordt er door beïnvloed. Jongeren die zich onveilig voelen, kunnen zich dus niet goed ontwikkelen.
Het is daarom belangrijk dat scholen en docenten voortdurend aandacht hebben voor het tegengaan van pestgedrag en ander grensoverschrijdend gedrag tussen leerlingen, zowel offline als online.
Dit begint bij een duidelijk beleid in de school over hoe je in lessen en andere situaties reageert naar leerlingen als het op wat voor manier ook aan de orde is. Betrek leerlingen bij het beleid in de school rond online ongewenst gedrag tussen leerlingen. Betrek ook ouders hierbij. Wees nieuwsgierig naar de online wereld van jongeren en wees duidelijk over gedrag dat absoluut niet kan.
Volgens School & Veiligheid is het van belang vooral veel aandacht te geven aan manieren waarop je respectvol met elkaar kunt omgaan. Hierdoor werk je aan een goede sfeer in de klas en de school. Terwijl je jongeren uitnodigt om te vertellen, kun je hen ook (consequent) begrenzen in ongewenst gedrag. Door te ‘oefenen’ merken de leerlingen keer op keer welk gedrag geaccepteerd is en wat beslist niet kan – en waarom dat zo is. Het hoort bij de pedagogische taak van iedere school om leerlingen respectvol met elkaar te leren omgaan.
Dit artikel is gekoppeld aan de volgende thema’s
Wij zijn Stichting School & Veiligheid. Wij ondersteunen scholen bij het bevorderen van een sociaal veilig klimaat. Dit doen wij door:
