Primair Onderwijs
Voortgezet Onderwijs
MBO
Creëer een sociaal veilige sfeer op school
De coronapandemie en de huidige coronamaatregelen van de overheid geven momenteel aanleiding tot discussies en spanningen. Ook voor het onderwijs gelden er telkens nieuwe maatregelen, waardoor die spanningen ook de scholen en klaslokalen binnenkomen.
De afgelopen week kreeg het Adviespunt van Stichting School & Veiligheid van onderwijsprofessionals meerdere signalen binnen van confrontaties met leerlingen, collega’s of ouders naar aanleiding van de coronamaatregelen. Daarom bieden wij onderwijsprofessionals in dit bericht onze tips en ondersteuning.
Enkele geluiden die binnen zijn gekomen bij onze helpdesk zijn:
Dat ouders betrokken zijn bij het wel en wee van hun kinderen is logisch. Zo kunnen zij zich zorgen maken over de gezondheid van hun kind en willen ze hem/haar thuis houden. Maar in sommige gevallen dreigt de ouder met juridische stappen of komt het zelfs tot een bedreiging.
Bedreiging en agressie zijn ongewenste situaties. Probeer zo goed mogelijk in contact te blijven met ouders, met het oog op het welbevinden van de leerling. Maar stop grensoverschrijdend gedrag. School & Veiligheid biedt daarvoor verschillende tips en handvatten.
Daarnaast kwamen de afgelopen weken via onze helpdesk veel geluiden binnen over een langer durende stormingfase door corona. Leerlingen hebben elkaar niet of nauwelijks gezien. En soms kennen zij elkaar amper, doordat leerlingen soms ten gevolge van corona noodgedwongen thuis zitten.
Waar een stormingsfase normaal gesproken maar een paar weken duurt, ervaren veel scholen op dit moment dat klassen in de stormingsfase blijven hangen. Hierdoor is er veel onrust in klassen. In stormachtige perioden hebben leerlingen baat bij duidelijkheid. Het gaat vooral over hoe gaan we met elkaar om in deze klas? Spreek leerlingen aan op de omgangsvormen die zij als klas met elkaar hebben afgesproken. Besteed specifiek aandacht aan: hoe houden we rekening met elkaar daar waar we verschillen ervaren.
Kees van Overveld adviseert om in stormingsfases veel wij-taal te gebruiken: Wij zijn een groep, we zijn verantwoordelijk voor elkaar, we zorgen voor elkaar. Zo creëer je een wij-gevoel met elkaar.
Leerlingen laten dagelijks in de klas de mooiste voorbeelden zien van respectvol en verantwoordelijk gedrag. Denk bijvoorbeeld aan leerlingen die een ander helpen, die rekening houden met elkaar of die signaleren dat iemand zich niet prettig voelt. Laat als leraar merken dat je dat ziet en dat gedrag bekrachtigt. Op die manier ervaren en leren de leerlingen hoe je op een positieve manier met elkaar omgaat.
Het testen op corona kan – zeker in het po – ook voor stress en onzekerheid zorgen bij kinderen. Blijf dus in de klas in gesprek met je leerlingen. Stel bijvoorbeeld vragen als:
Toon je betrokkenheid en spreek met de klas af elkaar te helpen als iemand zich verdrietig voelt of zorgen maakt.
De Zilveren Weken die na de kerstvakantie starten bieden ook weer een mooie kans om samen opnieuw de norm te bepalen en te werken aan een positieve groepsdynamiek.
School & veiligheid organiseert samen met Boaz Bijleveld een interactieve presentatie over de Zilveren Weken. Hierin zal ook aandacht zijn voor wat je met je groepsvorming kunt doen als je klas te maken heeft met coronamaatregelen.
Discussie over het coronabeleid in Nederland kan resulteren in een goed gesprek, maar ook in standpunten die steeds verder uit elkaar komen te liggen. Dat kan leiden tot wij-zijdenken en – in het ergste geval – een houding die je radicaliserend zou kunnen noemen. Hoe maak je de coronapandemie en het coronabeleid bespreekbaar, zonder dat betrokkenen tegenover elkaar komen te staan? Ook daar heeft School & Veiligheid informatie en tips over.
Dit artikel is gekoppeld aan de volgende thema’s
Wij zijn Stichting School & Veiligheid. Wij ondersteunen scholen bij het bevorderen van een sociaal veilig klimaat. Dit doen wij door:
Meld je aan voor onze nieuwsbrief en ontvang iedere maand actuele informatie over sociale veiligheid op school.
