Maatschappelijke onrust door COVID-19, ook op scholen merkbaar

Maak jij je zorgen?

Misschien maak je je zorgen over een leerling, we noemen hem voor het gemak ‘Michael’. Want toen je nog gewoon voor de klas stond, voerde je al uitdagende gesprekken met hem over bepaalde (complot)theorieën en zijn wantrouwen tegen de overheid. Nu je al ruim een jaar online lesgeeft, is Michael steeds meer uit beeld geraakt, letterlijk. Je hebt gehoord van medeleerlingen dat hij ging demonstreren tegen de coronamaatregelen. Die demonstraties liepen niet altijd even ‘soepel’ af. Ook hoor je dat hij sympathie lijkt te hebben voor rechts–extremistische bewegingen. Hoe blijf je zorg dragen voor sociale veiligheid en verbinding in je klas? Dat doet een beroep op jouw professionaliteit als leraar. 

Het is ook niet zo gek dat je zorgen hebt. De berichtgeving staat de laatste tijd bol van ontwikkelingen die jij vaak in de klas bespreekt. Je bent vooral ongerust geraakt door de zaak die begin dit jaar speelde. Twee jonge mannen werden door het OM ervan verdacht lid te zijn van rechts-extremistische terroristische organisatie The Base. Wat zou Michael hiervan vinden? Zou hij het afkeuren of juist interessant vinden en er zich online in verdiepen?   

Online beïnvloeding

Terreurexpert en hoogleraar Beatrice De Graaf ziet dat er online in een versneld tempo rechts-extremistische, antisemitische, anti-overheid- en order verstorende sympathieën worden gedeeld. Ze ziet hier een gevaar in. “Jongeren weten elkaar heel makkelijk online te vinden. Organisaties die erop uit zijn de maatschappij te verstoren maken daar misbruik van”, zegt ze. “En jongeren kunnen heel snel aan die online haat verslaafd raken.”

De coronasituatie kan voor veel stress en onzekerheid zorgen. In combinatie met opkomende samenzweerderige verhalen kan dat een negatieve drijfveer vormen. Voor opgroeiende jongeren heeft het soms ook een bepaalde aantrekkingskracht. Dat is op zichzelf niet zo gek. Als er schokkende gebeurtenissen plaatsvinden zoeken mensen naar verklaringen. Dat geldt ook voor een pandemie die de hele wereld stillegt.   

Wat kun jij als onderwijsprofessional doen?

Terug naar Michael. Het belangrijkste is om weer in contact te komen en te blijven. Hoe je dat doet en hoe je omgaat met extreme idealen of complotten lees je in de publicatie die we eerder schreven: Omgaan met complotten in de klas”.  

In algemene zin is het belangrijk om te -blijven- werken aan het vergroten van de veerkracht van jonge opgroeiende mensen. Het is een kansrijke manier, zeker in jouw vak als leraar, om daaraan te werken en dat te verstevigen. Zo krijgt radicalisering minder vat op een leerling omdat die steviger en zelfverzekerder wordt.  

“Veerkracht is een eigenschap die ervoor zorgt dat je kan omgaan met snelle veranderingen en complexe situaties. Veerkrachtigheid zegt iets over hoe een individu of systeem omgaat met verlies of tegenslag, met iets dat niet gaat zoals je had gehoopt. Het gaat om de vraag hoe mensen en gemeenschappen na een heftige gebeurtenis kunnen terugveren of zich aanpassen aan de nieuwe situatie. En waarbij je waarschijnlijk ondersteuning kunt gebruiken om je competenties op dit gebied verder te ontwikkelen”. – Stijn Sieckelink en Femke Kaulingfreks –   

Het zijn complexe vraagstukken waar je mee te maken kunt krijgen in je school. In het JEPzine lees je meer over wat jij als professional kan doen om de veerkracht te vergroten.  

Deskundigheid

Tot slot kun jij als leraar, maar ook het netwerk rondom de school, je deskundigheid verdiepen met kennis en vaardigheden. In deze nieuwe gids staan alle leermiddelen van Platform JEP, Stichting School & Veiligheid, Landelijk Steunpunt Extremisme, Kennisplatform Integratie & Samenleving en Rijksopleidingsinstituut tegengaan Radicalisering netjes op een rij. Navigeren door het leeraanbod is eenvoudig. Je vindt snel wat past bij jouw profiel of dat van je organisatie en bij welke aanbieder je het beste terecht kunt. Of je nu een (jeugd)professional bent die zelf aan de slag wil, een docent die advies op maat nodig heeft, of een ketenpartner die interesse heeft in het volgen van een training