Primair Onderwijs
Voortgezet Onderwijs
MBO
Creëer een sociaal veilige sfeer op school
Zo zorg je voor een veilig en inclusief schoolklimaat
Kinderen hebben een hoop vragen, twijfels en angsten als het gaat over genderidentiteit en seksuele diversiteit. Dat blijkt uit gegevens van De Kindertelefoon. Uit de gesprekken die ze voeren komt naar voren dat kinderen bang zijn om ouders teleur te stellen, vrienden kwijt te raken of gepest te worden. “Vaak durven of kunnen kinderen dit niet in hun eigen omgeving delen en blijven ze rondlopen met vragen en onzekerheden”, zegt Roline de Wilde, directeur van De Kindertelefoon. “Het is belangrijk dat kinderen weten dat ze altijd ergens terecht kunnen. Of dit nu in hun eigen omgeving is, bij De Kindertelefoon of op school.”
Niet elk kind kan bij diens ouders terecht om te praten over genderidentiteit en seksuele diversiteit of durft met lhbti+ vragen naar de juf of meester te stappen. “Door ervaringen met grapjes die er door vrienden worden gemaakt over seksuele oriëntatie, of ouders die negatieve opmerkingen maken over gendertopics, besluiten kinderen dat zij beter niet iemand in hun omgeving in vertrouwen nemen. Het lucht op wanneer zij bij De Kindertelefoon wel anoniem hun verhaal kunnen doen, zonder dat dit enige consequenties heeft”, zegt Roline de Wilde.
Zit één van jouw leerlingen met een vraag of probleem? Verwijs dan eens naar De Kindertelefoon. Dé plek in Nederland waar kinderen van 8 tot 18 jaar gratis en anoniem kunnen bellen of chatten over onderwerpen die ze niet durven, kunnen of willen bespreken in hun eigen omgeving.
Als leraar vervul je óók een belangrijke rol voor kinderen die thuis niet terecht kunnen met vragen over gender- en seksuele diversiteit. Melissa Bakker, beleidsadviseur bij Stichting School & Veiligheid, zegt hierover: “Het is goed je bewust te zijn van deze rol als leraar en belangrijk om te laten zien dat je openstaat voor een gesprek en vragen hierover. Door bijvoorbeeld diversiteit in je lesmaterialen te verweven en door positief te spreken over lhbti+. Ook kleine gebaren, zoals een lhbti+ poster ophangen in je klas, maken zichtbaar dat jij openstaat voor vragen of een gesprekje.” De website Gendi – een initiatief van School & Veiligheid – geeft je praktische tips en tools die je hierbij helpen.
Op www.gendi.nl vind je inspiratie, kennis en tips. Ook (les)materialen zoals het kwartetspel Met wie woon jij?, kletskaartjes over gender- en seksuele diversiteit, kleurplaten over diversiteit, posters met een lhbti+ thema en de Aan de slag kalender.
De Kindertelefoon spreekt dagelijks kinderen over gender- en seksuele identiteit. In 2024 waren dat gemiddeld 10 gesprekken per dag. Kinderen hebben vragen en willen weten wie ze zijn, waar ze op vallen en hoe ze dit kunnen vertellen in hun omgeving. Ook jouw leerlingen zitten met deze vragen. Bekijk alle vragen op www.kindertelefoon.nl.
“Val ik op jongens of op meisjes? Hoe vertel ik mijn ouders dat ik non-binair ben? Wat moet ik doen als ik mij geen jongen en geen meisje voel? Hoe zorg ik ervoor dat ik de kleding draag die ik wil dragen? (Bron: De Kindertelefoon, 2024)
“School is bij uitstek de plek waar kinderen leren en waar ze antwoord horen te krijgen op vragen die ze bezighouden. Kennisoverdracht over gender- en seksuele diversiteit, passend bij de leeftijd van het kind, is belangrijk en een verplichting voor scholen”, zegt Melissa Bakker. Vragen van kinderen kun je behandelen tijdens lessen seksuele- en relationele vorming of als je het thema gender- en seksuele diversiteit opneemt in een les.
“Bij De Kindertelefoon horen we ook van kinderen dat ze bang zijn om gepest te worden of anders aangekeken te worden door hun omgeving,” zegt Roline de Wilde. “Helaas is die angst reëel”, volgens Melissa Bakker. “Uit talloze onderzoeken weten we dat lhbti+ leerlingen vaker worden gepest. Steun voor lhbti+ leerlingen is daarom extra belangrijk.” Op Gendi.nl vind je tips hoe je dat doet: Een lhbti+ leerling ondersteunen en tips om pesten van lhbti+ leerlingen te voorkomen.
Daarnaast is het belangrijk dat leerlingen weten waar ze terecht kunnen bij pesten, gevoelens van onveiligheid en als ze ergens mee zitten. Wijs ze de weg in school en daarbuiten zoals naar De Kindertelefoon.
In school is dat naast een vertrouwde juf of meester, het aanspreekpunt pesten of de vertrouwenspersoon. Met de voorlichtingsposters die je gratis kunt bestellen bij School & Veiligheid zorg je ervoor dat je leerlingen weten wie dit is.
Laat leerlingen ook weten waar ze buiten school terecht kunnen. Een op de drie basisschoolleerlingen kent De Kindertelefoon nog niet. Vertel ze hierover en maak gebruik van de les ‘Praten lucht op’! waarin leerlingen op een laagdrempelige manier kennismaken met De Kindertelefoon en de kracht van praten.
Tips:
In 2024 voerde De Kindertelefoon gemiddeld 10 gesprekken per dag over gender & seksuele identiteit.
De meeste gesprekken werden gevoerd met jongens (53%) en kinderen tussen de 13 en 15 jaar.
Binnen de leeftijdsgroep 8-12 werden er gemiddeld 4 gesprekken per dag gevoerd, en ook vooral door jongens (52%).
Bron: De Kindertelefoon
Heb je een vraag of wil je persoonlijk advies over sociale veiligheid op school?
Neem dan contact op met ons Adviespunt.
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief en ontvang actuele informatie over sociale veiligheid op school.
Meld je aan
Meld je net als 14.000 anderen aan voor onze nieuwsbrief en ontvang actuele informatie over sociale veiligheid op school.