Primair Onderwijs
Voortgezet Onderwijs
MBO
Creëer een sociaal veilige sfeer op school
Als criminaliteit de school raakt
Loïs Gampierakis werkt als medewerker Adviespunt & Inhoudelijk medewerker sociaal veiligheidsbeleid bij School & Veiligheid.
Het is maandagochtend elf uur als Jordan wakker wordt van zijn telefoon. Met tegenzin draait hij zich om en pakt hij zijn telefoon van de lader. De naam van zijn mentor, meneer de Bruijn verschijnt op het scherm. Jordan drukt het telefoontje weg. Met knijpende ogen opent hij Whatsapp op zijn telefoon. Veertien whatsappjes. Een aantal klanten uit zuidoost, eentje uit west en een berichtje van zijn moeder. Hij was haar nog tegengekomen toen hij vannacht thuiskwam. Ze had een ochtenddienst en moest om zes uur beginnen. Er komt een berichtje binnen van meneer de Bruijn: “Jordan, waar ben je? Om 12.00 examen!”. Welk examen eigenlijk? Jordan staat op en kleedt zich aan. Hij doet hetzelfde jack aan als vannacht. In zijn zakken zit nog de opbrengst, 400 euro. Matig. Dan gaat zijn telefoon. Michaels naam verschijnt in het beeldscherm. Jordan neemt op. “Beste ga je vannacht weer, man”.
Misschien herken je het verhaal van Jordan? En bekruipt je het gevoel van onmacht omdat leerlingen als Jordan voor je neus ontglippen. Jonge mensen die verleid of gedwongen worden om het criminele pad op te gaan; hoe kan je deze leerlingen bereiken?
Deze verhalen horen we vaker van scholen bij School & Veiligheid. Ondermijnende en georganiseerde criminaliteit is geen ver van mijn bed show meer. Criminelen ronselen jongeren. Om te dealen, geld wit te wassen of kleine klusjes voor ze op te knappen. Ondermijning kent vele verschijningsvormen. Je kan slachtoffer zijn en dader worden; het omgekeerde komt ook voor. Dit zorgt ervoor dat ondermijnende criminaliteit niet altijd makkelijk te herkennen is. Het speelt zich niet alleen buiten het schoolplein af, het komt ook de klas in.
De mentor van Jordan heeft wel eens gezien dat een leerlinge XTC in zijn klas aan het dealen was. Uiteraard een grensoverschrijdende situatie, bij wet verboden. Maar hij was bang. Bang dat als hij aangifte zou doen, er misschien repercussies zouden komen aan zijn adres of dat de betreffende leerlinge nog verder in de problemen zou komen.
Als je een leerling met een wapen aantreft, dan ontstaat een onveilige situatie, waarop je wel MOET acteren. In zo’n situatie moet je goed weten wat te doen. Ondanks protocollen en een veiligheidsplan, heb je ook te maken met angst, schaamte en taboe. Hoe pak je dit zorgvuldig aan, welke afwegingen maak je? Doe je aangifte of niet? De veiligheid van de school en de klas staat voorop. Maar hoe veilig is de betreffende leerling als hij weer de school uit loopt?
Als school sta je er niet alleen voor, het is daarom belangrijk om goed en regelmatig contact te hebben met collega´s van gemeente en politie. Zo kan de gemeente een multidisciplinaire aanpak op stellen. Voor advies kun je ook contact opnemen met mij of mijn collega’s bij het Adviespunt.
Praten over criminaliteit in de school is niet altijd makkelijk. Het delen van ervaringen helpt om van elkaar te leren over het complexe vraagstuk waar jij als schoolleider, mentor of docent mee geconfronteerd wordt.
Dit artikel is gekoppeld aan de volgende thema’s
Wij zijn Stichting School & Veiligheid. Wij ondersteunen scholen bij het bevorderen van een sociaal veilig klimaat. Dit doen wij door:
Meld je aan voor onze nieuwsbrief en ontvang iedere maand actuele informatie over sociale veiligheid op school.
