Primair Onderwijs
Voortgezet Onderwijs
MBO
Creëer een sociaal veilige sfeer op school
Leerlingen die te maken krijgen met pesten moeten bij iemand terecht kunnen op school. Ze moeten erop kunnen vertrouwen dat het pestprobleem wordt aangepakt en dat ze veilig naar school kunnen. De Wet veiligheid op school (po en vo) verplicht scholen om zich in te spannen om pesten tegen te gaan en te zorgen voor een veilige school.
In deze wet staat dat scholen:
Dit artikel geeft je informatie over wat een aanspreekpunt pesten doet en wie deze taak kan vervullen. Ook lees je wat wordt verstaan onder coördineren van anti-pestbeleid en door wie dat kan worden gedaan. Voor de overige verplichtingen (punt 1 en 3) verwijzen we je naar informatie over veiligheidsbeleid op onze website en dit artikel over Monitoring.
Het aanspreekpunt pesten is een persoon binnen de school die er is voor leerlingen die te maken krijgen met pesten. En ook voor ouders die zich hierover zorgen maken. De meeste leerlingen zullen naar hun eigen leraar of mentor toegaan. Het aanspreekpunt is er vooral voor diegenen die dat niet durven of kunnen. Deze persoon vangt de gepeste leerling (en de ouders) op. Samen brengen ze de situatie in kaart en bekijken ze de mogelijke en wenselijke acties om de pestsituatie op te lossen. Daarbij verwijst en begeleidt het aanspreekpunt eventueel naar andere medewerkers binnen of buiten de school. Hierbij zal vaak de anti-pestcoördinator van de school (hierover verderop meer) een rol spelen.
De interne vertrouwenspersoon als aanspreekpunt pesten
De school mag op dit moment nog zelf bepalen wie het aanspreekpunt is. Het aanspreekpunt is bij voorkeur een bekend gezicht in de school. Het is noodzakelijk dat deze persoon ervaring heeft met opvang, begeleiding en gesprekstechnieken. In het nieuwe wetsvoorstel vrij en veilig onderwijs is onder meer opgenomen dat een interne vertrouwenspersoon op scholen verplicht zal worden, waarbij deze in elk geval de taak van aanspreekpunt pesten uitvoert. Wij adviseren al sinds de Wet veiligheid op school de vertrouwenspersoon als aanspreekpunt. De vertrouwenspersoon staat in de klachtregeling van school vermeld als aanspreekpunt bij ongewenst gedrag, waaronder ook pesten. Door deze taak van de vertrouwenspersoon te bekrachtigen voorkom je dat er teveel verschillende ‘loketten’ ontstaan. Zo blijft het voor leerlingen (en ouders) duidelijk bij wie ze moeten aankloppen bij pesten.
De vertrouwenspersoon bezit bovendien al de benodigde vaardigheden en kennis over het opvangen en begeleiden van leerlingen die te maken krijgen met ongewenst gedrag. Bijkomend voordeel is dat een vertrouwenspersoon de leerling verder kan begeleiden als de pestsituatie onverhoopt uitmondt in een klacht.
Bekijk een uitgebreid overzicht met Voorbeeldtaken aanspreekpunt pesten
De coördinator van het anti-pestbeleid is een deskundige in het aanpakken van pesten. De coördinator fungeert als klankbord voor collega’s die vragen hebben over pesten en de aanpak ervan. Ook is de coördinator verantwoordelijk voor het anti-pestbeleid op school.
Om deze taken goed uit te kunnen voeren, is het noodzakelijk dat de coördinator zicht heeft op de beleving van veiligheid van leerlingen, op pestproblemen, pestincidenten en veiligheidsrisico’s. Daarbij helpt het de coördinator als alle schoolmedewerkers pestsituaties goed registreren.
Deskundigheid en kennis op het gebied van pesten is nodig om schoolintern te fungeren als klankbord. Voor het uitvoeren van coördinerende beleidstaken is steun en mandaat vanuit de schoolleiding onmisbaar.
Deze coördinerende taken kunnen bij ons alleen door een leidinggevende worden uitgevoerd – Directeur po school.
Op veel scholen ligt de coördinatie van het veiligheidsbeleid bij de medewerker die ook eindverantwoordelijk is voor de veiligheid op school. Gezien de veelheid, complexiteit en verantwoordelijkheid van het coördineren van anti-pestbeleid ligt het voor de hand deze taken bij een leidinggevende te beleggen. Ook de zorgcoördinator of intern begeleider zijn zeer geschikt om deze taak uit te voeren.
Bekijk een uitgebreid overzicht met Voorbeeldtaken coördineren anti-pestbeleid.
Wij adviseren om beide taken bij verschillende medewerkers onder te brengen. Niet alleen omdat vergelijkbare taken en verantwoordelijkheden al bij verschillende bestaande functionarissen liggen maar ook vanwege mogelijke taakconflicten.
Een voorbeeld van een taakconflict is wanneer concrete acties genomen moeten worden vanuit de coördinerende taken bij een pestprobleem. Bij het nemen van acties gericht op het vergroten van de schoolveiligheid worden meestal anderen betrokken. Het aanspreekpunt pesten onderneemt echter alleen acties die besproken zijn met en gewenst zijn door de gepeste leerling (en ouders). Wil een gepeste leerling nog niemand betrekken dan geeft de vertrouwenspersoon voorrang aan de wens tot vertrouwelijkheid. Het uitvoeren van de coördinerende taken kan hierdoor in de knel komen.
Wij adviseren scholen om duidelijk in kaart te brengen wie op school welke veiligheidstaken uitvoert. En zorg voor een goede afstemming en samenwerking tussen de verschillende personen. Leg de afspraken hierover vast in het anti-pestbeleid.
Heb je vragen of wil je advies? Neem dan contact op met het Adviespunt van School & Veiligheid. Telefoon: 030 28 56 616 (schooldagen van 9.00 – 16.00 uur) of via e-mail: adviespunt@schoolenveiligheid.nl
Dit artikel is gekoppeld aan de volgende thema’s
Wij zijn Stichting School & Veiligheid. Wij ondersteunen scholen bij het bevorderen van een sociaal veilig klimaat. Dit doen wij door:
Meld je aan voor onze nieuwsbrief en ontvang iedere maand actuele informatie over sociale veiligheid op school.
