Voorleven van seksuele integriteit met het team

Met al het personeel

Hoe ga je als collega’s met elkaar om; kijk eens door de ogen van een leerling. Hoe praat je in de klas over je collega? Kun je met collega’s praten over je eigen relaties of ervaringen – en op wat voor manier gaat dat? Het goede voorbeeld geven aan leerlingen is gemakkelijker wanneer binnen het team ook met openheid en respect wordt gepraat over seksualiteit, gender- en seksuele diversiteit, identiteit en relaties. Daarvoor is betrokkenheid, verantwoordelijkheid en samenwerking nodig van al het personeel.

Waar kun je aan denken bij openheid en respect op het gebied van gender en seksualiteit – in een onderwijsteam?

1. Openheid over jezelf

Kun je jezelf zijn tussen je collega’s? Is er in het team een sfeer van positieve openheid over bijvoorbeeld de relaties en seksuele identiteit van elkaar? Kun je hier open in zijn; en mag je er ook een eigen opvatting over hebben? Want positieve openheid binnen het team wordt door leerlingen opgemerkt.

Onderling verschil in openheid mag er zijn. Maar een onveilige sfeer mag niet de reden zijn dat sommige collega’s weinig over zichzelf vertellen.

Wees inclusief: ook collega’s met een meervoudige culturele achtergrond of een andere gender- en seksuele oriëntatie moeten zich vrij voelen om hun ervaringen en wensen te delen.

2. Open over je ervaringen in de klas

Spreek met elkaar over seksuele integriteit op school. Plan periodiek een moment om ervaringen uit te wisselen over situaties met leerlingen rondom seksualiteit en gender. Dit gesprek vraagt om openheid en een zekere mate van kwetsbaarheid. Daardoor is het een goede oefening in het creëren van een veilig klimaat met elkaar.

Dit gesprek kan bijvoorbeeld in de vorm van intervisie.Bespreek of reflecteer bijvoorbeeld op: Hoe reageer je op seksueel getinte opmerkingen van een collega? Durf je daar überhaupt wat van te zeggen? En hoe is dat bij die van een leerling? Wat vinden jullie wenselijk in het (fysieke) contact met collega’s en leerlingen? Welke situaties met leerlingen in de klas vind je lastig of juist leuk om op in te gaan? Hoe laat je aan de leerlingen merken dat het oké is wanneer mannen – dus ook mannelijke collega’s – ‘zachtere’ eigenschappen laten zien, en wanneer vrouwen meer ‘harde’ eigenschappen laten zien? Op deze manier kun je elkaar leren kennen en elkaar verrijken:

• in wat voor jullie individueel en als team seksueel integer is;
• op welke manier jullie hier (pedagogisch) aan werken in de groep;
• welke verschillen er zijn en hoe deze te respecteren of te verkleinen.

De belangrijkste opbrengst van dit soort gesprekken is meer openheid rondom het thema, wat bijdraagt aan een positief (pedagogisch/team) klimaat. Dit helpt bij het goed omgaan met situaties van onveiligheid.

3. Omgaan met weerstand

Wordt er in jouw team nog weinig gepraat over jullie ervaringen en handelen in situaties waarin seksueel gedrag voorkomt? Is de voorbeeldrol niet op het vizier? Ervaar je weerstand van collega’s in het werken aan seksuele integriteit? Dat komt veel voor en is ook begrijpelijk. Het thema zit ‘dicht op de huid’. Door sommigen wordt het ervaren als een onderwerp dat strikt privé is. Een ander kan vinden dat het niet passend is bij kinderen in de basisschoolleeftijd.

Je kunt ook beginnen met het bespreken van seksuele integriteit met een kleinere groep betrokken en gemotiveerde leraren. Misschien kom je samen op ideeën om het thema toegankelijker te maken voor andere collega’s.