E-learning 'Gezonde relaties & seksualiteit' voor leraren

In deze animatie leggen we uit uit waarom het belangrijk is om met het onderwerp gezonde relaties & seksualiteit aan de slag te gaan, in de klas en in school.

In het basisonderwijs

Zomaar een voorbeeld uit het basisonderwijs:

Je geeft les in groep 3. Veel van de kinderen in je klas zijn bezig met verliefdheid. In de pauze doen ze kus-tikkertje. Een van de leerlingen vertelt dat hij dat vervelend vindt. Een andere leerling is juist super-enthousiast: het is zo spannend! 

Een mooi moment om het in jouw klas te hebben over gezonde relaties en seksualiteit. Hoe pak je dat aan? Hoe geef je ieder kind de ruimte? En hoe voer je een gesprek over wensen en grenzen?

In het voortgezet onderwijs

Zomaar een voorbeeld uit het voortgezet onderwijs:

Tijdens een les van 3 havo ontstaat er onrust: een aantal leerlingen ontvangt via WhatsApp een naaktfoto van een bekende Nederlander. De foto wordt direct doorgestuurd in de klassenapp. Een van de leerlingen grapt dat de hele wereld dit moet zien. Een andere leerling is daar fel op tegen en vindt dat de foto verwijderd moet worden. Er ontstaat discussie over.

Wat doe je? Laat je het gaan, kap je het af, grijp je in? Of is dit een kans om met de leerlingen over gezonde relaties en seksualiteit te praten? Welke insteek kies je dan? Hoe ga je met de klas in gesprek?

 

Waarom is dat gesprek nodig?

School is niet alleen de plek waar leerlingen lesstof leren. Het is ook de plek waar ze leeftijdsgenoten ontmoeten en waar ze kennismaken met de samenleving. Ze leren hoe ze – letterlijk en figuurlijk – in elkaar zitten en dat dat voor anderen anders is. Ze leren hun wensen en grenzen kennen. Ze ontdekken dat er verschillen zijn in identiteiten, normen, waarden en omgangsvormen. De school is dus als het ware een ‘oefenplaats’ voor leerlingen, een begrip dat ook in de Wet op burgerschapsonderwijs is opgenomen.

Op die oefenplaats kunnen leerlingen leren seksueel integerSeksuele integriteit: Bewust, respectvol en verantwoordelijk omgaan met de eigen seksualiteit en gender en die van de ander (Van der Steeg, 2017) met anderen om te gaan. Dat draagt bij aan de sociale veiligheid in school. En in een veilige, positieve school kunnen leerlingen zichzelf goed ontwikkelen. Ze krijgen ruimte om te ontdekken waar grenzen liggen, om fouten te maken, om te leren verantwoordelijkheid te nemen en daarop te worden aangesproken.

 

Interessant en uitdagend

Als leerkracht speel je een belangrijke rol hierin. Tijdens lessen over relaties en seksualiteit en tijdens situaties in de klas of in school. Dit soort momenten waarin seksualiteit of gender een rol spelen zijn interessant, maar soms ook uitdagend. Het gaat om persoonlijke onderwerpen, die wel eens beladen kunnen zijn door sterke (on)uitgesproken normen en waarden. Daarnaast heb je niet alleen met jezelf te maken, maar ook met visie en beleid van de school, je maakt deel uit van een team en je hebt te maken met ouders. Daarom vraagt werken aan seksuele integriteit om pedagogisch vakmanschap. Met de nieuwe e-learning kun je jezelf hier verder in versterken.

 

Acht modules

In de e-learning van School & Veiligheid en Rutgers komen op interactieve wijze veel aspecten langs waar je in school mee te maken kunt krijgen. Er zijn acht modules:

• Lesgeven over relaties & seksualiteit;
• Seksuele integriteit en een veilige sfeer;
• Omgaan met verschillen;
• Seksuele ontwikkeling;
• Seksueel grensoverschrijdend gedrag;
• Vakinhoudelijke kennis;
• Contact met ouders;
• Schoolbreed werken aan relaties & seksualiteit.

Elke module duurt ongeveer 30 tot 60 minuten. De e-learning is gratis en staat in het Leerportaal van Rutgers.

Er zijn aparte e-learnings voor po en vo:

• Gezonde relaties & seksualiteit op de basisschool
• Gezonde relaties & seksualiteit op de middelbare school

Ben je zorgprofessional op school? Voor jou ontwikkelden we een aparte e-learning over het thema relaties en seksualiteit.

Samen met collega’s

Het kan inspirerend zijn om ook samen met collega’s te werken aan een sociaal veilig, seksueel integer schoolklimaat. De Kijkroute is hiervoor een leuk, laagdrempelig hulpmiddel. Aan de hand van videocasussen van herkenbare situaties ga je met drie tot zes collega’s in gesprek over dergelijke voorvallen. Wat doen de leraren in de filmpjes? Wat zou jij doen? En je collega’s? Waarom? Zo werk je op een speelse manier samen aan het vergroten van jullie pedagogisch vakmanschap.

Er zijn aparte Kijkroutes voor po en voor vo.

 

Ook in de opleiding

Om het thema gezonde relaties & seksualiteit structureel een plek in het onderwijs te geven, is het belangrijk dat ook aankomend leraren hier al tijdens de opleiding kennis en ervaring mee opdoen.

“Enerzijds is pedagogisch handelen iets wat je ook moet leren in de praktijk. Anderzijds is het werk als leerkracht zo intensief en komt er zeker in het eerste jaar zoveel informatie op je af, dat het wel goed zou zijn om hier op de opleiding al kennis mee te hebben gemaakt”.

Irene Timmermans, leraar po

School & Veiligheid en Rutgers streven ernaar om het thema (beter) in te bedden in pabo’s en lerarenopleidingen. Uit onderzoek blijkt dat dit niet structureel het geval is. Daarom ontwikkelden we ook een Toolkit met e-learnings voor studenten met een Handleiding voor opleiders.

 

Stimuleringsregeling

De e-learnings zijn ontwikkeld vanuit de Stimuleringsregeling Gezonde Relaties & Seksualiteit. Aandacht voor sociale veiligheid rondom relaties en seksualiteit is al vanaf jonge leeftijd belangrijk. Zowel thuis als op school. Vanuit de Stimuleringsregeling ondersteunt de overheid scholen bij het inbedden van het thema in schoolbeleid en onderwijs. School & Veiligheid werkt mee aan een aantal deelprojectenLees hier meer over deze projecten van School & Veiligheid .